Przedmiot nauk Bhagawadgity

Przedmiotem nauk Bhagawadgity jest pięć podstawowych prawd. Przede wszystkim wytłumaczona jest w niej nauka Boga, a następnie konstytucjonalna pozycja żywej istoty, jivy. Istnieje iśvara, to znaczy kontroler, i istnieją jivy, żywe istoty, które są kontrolowane. Kiedy żywa istota twierdzi, że nie jest kontrolowana, ale że jest wolna, jest wtedy niespełna rozumu. Żywa istota jest kontrolowana pod każdym względem, przynajmniej w swoim uwarunkowanym życiu. Podstawowym przedmiotem rozważań w Bhagawad-gicie jest iśvara (najwyższy kontroler) i jivy (kontrolowane żywe istoty). Omówione zostały również:

- prakrti (natura materialna),
- czas (okres trwania całego wszechświata, czyli manifestacji natury materialnej)
- oraz karma (działanie).

Manifestacja kosmiczna pełna jest wszelakich działań i w te różne czynności zaangażowane są wszystkie żywe istoty. Z nauk Bhagawadgity musimy dowiedzieć się: czym jest Bóg, czym są żywe istoty, czym jest prakrti, czym jest manifestacja kosmiczna i w jaki sposób jest ona kontrolowana przez czas oraz jakie są czynności żywych istot.

Najwyższy Kontroler

Spośród tych pięciu podstawowych nauk Bhagawadgity, Najwyższy Bóg, czyli Krsna, Brahman, najwyższy kontroler albo Paramatma – można używać któregokolwiek z tych imion – jest uznany za najwyższego ze wszystkich. Żywe istoty jakościowo są takie same jak najwyższy kontroler. Na przykład Pan sprawuje kontrolę nad sprawami wszechświata, nad materialną naturą itd., jak to zostanie wytłumaczone w następnych rozdziałach Bhagawadgity. Materialna natura nie jest niezależna. Działa ona pod kierunkiem Najwyższego Pana. Pan Krsna mówi, mayadhyaksena prakrtih suyate sa-caracaram: „Ja kieruję działaniem tej materialnej natury.” Gdy obserwujemy jakieś wspaniałe zjawiska w naturze kosmicznej, powinniśmy wiedzieć, że poza tą kosmiczną manifestacją istnieje kontroler. Gdyby nie ta kontrola, nic nie mogłoby się zamanifestować. Nie branie pod uwagę tego kontrolera jest dziecinadą.

Dziecko na przykład może myśleć, że samochód jest czymś zgoła cudownym, gdyż posiada zdolność poruszania się bez pomocy konia czy innego zwierzęcia pociągowego, ale rozsądny człowiek wie, na czym polega działanie mechanizmu silnikowego. Zdaje sobie sprawę z tego, że poza maszynerią jest człowiek, kierowca. Podobnie, takim kierowcą jest Najwyższy Pan i wszystko działa pod lego kierunkiem. Jivy, czyli żywe istoty, zostały uznane przez Pana za Jego integralne cząstki, jak to będziemy mogli zauważyć w następnych rozdziałach. Cząstka złota jest również złotem, a kropla wody z oceanu jest również słona, i podobnie my, żywe istoty, będąc częścią najwyższego kontrolera – iśvary, czyli Bhagawana, Pana Śri Krsny – mamy wszystkie cechy Najwyższego Pana w znikomej ilości, jako że jesteśmy maleńkimi iśvarami – iśvarami uzależnionymi. Próbujemy kontrolować naturę, tak jak obecnie próbujemy kontrolować przestrzeń czy planety, i ta skłonność do kontrolowania istnieje w nas dlatego, że istnieje ona w Krsnie. Powinniśmy wiedzieć, że pomimo tej naszej skłonności do panowania nad naturą materialną, nie jesteśmy najwyższym kontrolerem. Zostało to wyjaśnione w Bhagawad-gicie.

Kompletna Całość

Z nauk Bhagawadgity dowiemy się, że kompletna całość obejmuje: najwyższego kontrolera, kontrolowane żywe istoty, kosmiczną manifestację, wieczny czas i karmę, czyli działanie, i wszystkie one zostały wytłumaczone w tym tekście. Razem tworzą one kompletną całość, a ta kompletna całość nazywana jest Najwyższą Absolutną Prawdą. Kompletna całość i kompletna Absolutna Prawda są Najwyższą Osobą Boga, Śri Krsną. Wszystkie manifestacje powstały z Jego różnych energii i On jest kompletną całością.

Nauki Bhagawadgity tłumaczą również, że bezosobowy Brahman jest także podporządkowany kompletnej i Najwyższej Osobie (brahmano hi pratisthaham ). Wyraźniej tłumaczy Brahmana Brahma-sutra, gdzie jest powiedziane, że jest On jak promienie słońca. Bezosobowy Brahman to świecące promienie Najwyższej Osoby Boga. Bezosobowy Brahman jest niekompletną realizacją absolutnej całości, i taką jest również koncepcja Paramatmy. W Rozdziale Piętnastym zostanie wyjaśnione, że Najwyższa Osoba Boga, Purusottama, jest zarówno ponad bezosobowym Brahmanem, jak i ponad częściową realizacją Paramatmy. Najwyższa Osoba Boga nazywany jest sac-cid-ananda-vigraha. Brahma-samhita zaczyna się w ten sposób:

„Govinda, Krsna, jest przyczyną wszystkich przyczyn. On jest pierwszą przyczyną i On jest prawdziwą formą wiecznego istnienia, wiedzy i szczęścia.” Realizacja bezosobowego Brahmana jest realizacją Jego cechy sat (wieczności). Realizacja Paramatmy jest realizacją Jego cechy cit (wiecznej wiedzy). Ale realizacja Osoby Boga, Krsny, jest realizacją wszystkich cech transcendentalnych sat, cit i ananda (wieczności, wiedzy, szczęścia) w kompletnej vigraha (formie).

Transcendentalna Osoba

Ludzie mniej inteligentni uważają, że Najwyższa Prawda jest bezosobowy, ale On jest transcendentalną Osobą i potwierdza to cała literatura wedyjska. Nityo nityanam cetanaś cetananam. (Katha Upanisad 2.2.13) Tak jak my wszyscy jesteśmy indywidualnymi żywymi istotami i posiadamy swoją indywidualność, również Najwyższa Absolutna Prawda jest ostatecznie osobą, a realizacja Osoby Boga jest realizacją wszystkich cech transcendentalnych w Jego kompletnej formie. Kompletna całość nie jest pozbawiony formy. Gdyby był On pozbawiony formy albo gdyby brakowało Mu czegoś, nie mógłby być wtedy kompletną całością. Kompletna całość musi mieć w sobie wszystko to, co obejmuje nasze doświadczenie i co znajduje się poza naszym doświadczeniem, inaczej nie mogłaby być ona kompletna.

Moce Najwyższego

Kompletna całość, Osoba Boga, posiada bezgraniczne moce (parasya śaktir vividhaiva śruyate). Bhagawadgita tłumaczy również to, w jaki sposób Krsna działa poprzez Swoje różne moce. Ten świat zjawiskowy, czyli świat materialny, w którym jesteśmy umieszczeni, również jest kompletny w sobie, ponieważ dwadzieścia cztery elementy, z których ten materialny świat zamanifestował się czasowo, są – według filozofii Sankhya – całkowicie przystosowane do produkcji kompletnych środków potrzebnych do jego utrzymania. Nie ma w nim nic zbędnego ani niczego nie brakuje.

Nauki Bhagawadgity wyjaśniają, że ta tymczasowa manifestacja ma swój własny czas, ustalony przez energię najwyższej całości, i kiedy czas jej wypełni się, zostanie unicestwiona przez kompletną aranżację kompletnego. Małe kompletne jednostki, mianowicie żywe istoty, posiadają doskonałe warunki do zrealizowania całości, a wszelkiego rodzaju niekompletności doświadczane są z powodu niekompletnej wiedzy o kompletnej całości. Nauki Bhagawadgity zawierają doskonałą, kompletną wykładnię wiedzy i mądrości wedyjskiej.